Ontwerpend onderzoek Tilburg

Tilburg is keihard aan het werken aan de openbare ruimte: waar de doorbraak voor de Cityring ooit voor een grote leegte zorgde, ontstaan nu hernieuwde kansen om meer menselijke maat en levendigheid in en rondom de binnenstad toe te voegen. De afgelopen jaren heeft Studio Bereikbaar hier vanuit meerdere invalshoeken een bijdrage aan mogen leveren. De strijd om ruimte tussen verschillende functies en het toevoegen van ruimtelijke kwaliteit staan in deze trajecten centraal.

Als vervolg op een onderdeel uit de Tilburgse Fietsagenda hebben we een ontwerpend onderzoek opgestart naar de fietsstructuur van de Cityring. Samen met de gemeente hebben we onderzocht op welke manieren de Cityring ontworpen kan worden als men de fiets op nummer 1 zet. Kenmerkend aan onze aanpak was 1) de beknopte analyse van de straten om het ‘gebruikskarakter’ te achterhalen en 2) het bedenken van ontwerpdenkrichtingen met twee soorten fietsers in het achterhoofd (de snelle individuele fietser of de langzamere interactieve fietser). Deze aanpak leverde een breed spectrum aan mogelijke ontwerpen waaruit we interessante lessen konden trekken. Een greep uit deze lessen:

• De cityRING bestaat niet voor de fiets. Het zijn losse straten met een eigen identiteit, eigen gebruik en eigen wensen. Maar weinig fietsers zullen meer dan 2 straten van de ‘ring’ in een verplaatsing aan elkaar rijgen.
• Het is niet OF maar EN. We ontwerpen zowel voor de snelle individuele fietser als voor de langzamere interactieve fietser. Het karakter van de straat bepaald de balans tussen beide en betekent automatisch dat niet aan elke wens (volledig) kan worden voldaan.
• Hoe korter de afstand is die de voetganger moet oversteken en hoe meer voorzieningen zich in de gevel bevinden, des te meer kriskras bewegingen zullen ontstaan. Dit zorgt er ook voor dat de auto op een natuurlijke wijze wordt afgeremd door de hoeveelheid kruisend verkeer.

In het toekomstscenario voor de OV-agenda is een OV-structuur van hoofdcorridors voor het OV (bus) voorgesteld. De Hart van Brabantlaan en Spoorlaan vormen hierin de schakel van en naar station Tilburg. Vanwege de gewenste snelheid, betrouwbaarheid, frequentie en comfort komt nu de vraag op of het mogelijk is om de Spoorlaan anders in te richten als hoogwaardige OV-as. In dit onderzoek hebben we samen met de gemeente verkend wat voor ruimtelijke consequenties een dergelijke herinrichting met zich mee zou brengen en wat dit voor de routes, bereikbaarheid en kwaliteit van andere modaliteiten zou betekenen. De OV-as werd geanalyseerd vanuit zijn rol als verbinder, plek en groenblauwe drager. De ontwerpvarianten werden getoetst aan de kwaliteitseisen uit de loop-, fiets-, OV- en netwerkagenda. Een van de lessen uit dit traject is: als een belangrijk uitgangspunt een uniforme OV-as is, zullen de busbanen en fietspaden (een- of tweerichting) bepalend zijn voor de mate van kwaliteit die op de verschillende plekken in de straten van de OV-as gerealiseerd kunnen worden.

In het Gebiedsperspectief voor Groenewoud wordt ingezet om Groenewoud beter te ontsluiten met zijn omgeving, in het bijzonder voor fietsers en voetgangers. Tegelijkertijd moet de autobereikbaarheid en de verkeersveiligheid gewaarborgd blijven. Het doel is om de ambities die genoemd staan in het Gebiedsperspectief ‘maakbaar’ te maken, zijnde de kwalitatieve verdichting, verkeersveiligheid, stimuleren kans op ontmoeting en beweging. Dit vraagt om een nader onderzoek naar de ruimtelijke en netwerkconsequenties om deze ambities (in relatie tot de woningbouwontwikkelingen, nieuwe voorzieningen en betere fiets- en wandelroutes) te kunnen realiseren. Momenteel zijn we daarom samen met de gemeente een onderzoek aan het doen hoe een mobiliteitsconcept voor Groenewoud kan bijdragen aan het toevoegen van meer ruimtelijke kwaliteit.