Leefbare Steden en Regio’s
Opdrachtgever
Rijk
Locatie
Nederland
Inhoudelijke verdieping op hot topics (Programma NOVEX)
Het Rijk is terug in de ruimtelijke ordening. Het programma NOVEX (Nationale Omgevingsvisie Extra) geeft regie aan het leggen van de ruimtelijke puzzel op provinciale en nationale schaal. Het zorgt voor samenhang in het ruimtelijke beleid, verbindt de 22 nationale programma’s en het versnelt de uitvoering door te sturen op heldere voorwaarden en concrete uitvoeringsafspraken.
Studio Bereikbaar is een van de ontwerpbureaus die het ministerie van BZK sinds 2022 ondersteunen in programma NOVEX. In de eerste fase werkten we voor BZK aan de analyse van Noord-Nederland. In mei 2023 zijn we gestart met het NOVEX-perspectief ‘Leefbare Steden en regio’s’. Dit is een van de drie inhoudelijke perspectieven van de NOVEX. De provincies leveren in oktober 2023 een integraal ruimtelijk voorstel op en de route daarnaartoe een aantal tussenproducten. Voor Leefbare Steden en regio’s zorgt Studio Bereikbaar voor de nationale integratie, inhoudelijk verdieping op hot topics en voeden zo de interactie in programma NOVEX tussen de uitwerking in de provincies en de nationale programma’s. Middel hiervoor is ontwerpend onderzoek, waarbij we onze data-gedreven en transparante ontwerpaanpak inzetten. Kenmerkend aan de aanpak is:
- Creëren van een nationaal overzicht van de Ruimtelijke Voorstellen van de provincies. Hiertoe hebben we een nationaal kaartbeeld opgesteld van Leefbare Steden en Regio’s. Ook analyseren we de vragen die vanuit de provincies aan het rijk gesteld worden en schalen op naar conclusies op nationaal niveau.
- Verdiepen op hot topics. Op onderwerpen als ‘groen in en om de stad’, ‘bodem en water sturend’, ‘opgaven in bestaand bebouwd gebied’ en bereikbaarheid hebben we verdiepende studies uitgevoerd. Tijdens een Nationaal Atelier met brede deelname vanuit rijk en provincies zijn deze resultaten gedeeld en is het nationale beeld aangescherpt. Samen met de ontwerpbureaus die werken aan de andere perspectieven en vereniging Deltametropool hebben we van de verdiepingsfase een aantal aansprekende beeldverhalen gemaakt.
- Nationale reflectie op de resultaten. Op basis van onze expertise en data-gedreven aanpak reflecteren we op de optelsom van Ruimtelijke Voorstellen. Wat is het nationale beeld? Welke vragen op nationaal niveau blijven liggen. Deze reflectie wordt maart 2024 in een tweedaagse gedeeld met provincies en brede vertegenwoordiging van het rijk, als opmaat naar het gesprek over ruimtelijke arrangementen tussen provincies en rijk en als input voor de Nota Ruimte.
Kwestie Nationaal Stedelijk Netwerk
Kwestie bestaande buurten
Kwestie Water en Bodem sturend
Ruimtelijk handelingsperspectief voor de mobiliteitstransitie (Programma Mooi Nederland)
Het programma Mooi Nederland stelt ruimtelijke kwaliteit centraal in de aanpak van maatschappelijke opgaven. Voor het ministerie van BZK hebben we in 2023 voor het perspectief Leefbare steden en regio’s onderzocht hoe we kunnen komen tot een geslaagde mobiliteitstransitie, om zo ruimte te maken voor andere functies zoals verdichting en klimaatadaptatie.
We stellen de Schijf van Vijf centraal als kern voor de mobiliteitstransitie. Net zoals het voor een gezond eetpatroon nodig is om gevarieerd te eten, is het voor een geslaagde mobilteitstransitie nodig om tot een samenhangend pakket aan bouwstenen te komen (uit elke Schijf één of meer bouwstenen). We hebben deze bouwstenen verzameld in een Toolbox Mobiliteitstransitie, getest in een aantal casussen/wijken en aanbevelingen gedaan voor de ontwerpende onderzoeken die nu starten. Deze aanbevelingen hebben we gepresenteerd op de startbijeenkomst Leefbare steden en regio’s.
Benieuwd naar de Toolbox? Het resultaat is hier te vinden: Mobiliteitstransitie in de stad (2023)
Schijf van Vijf als kern voor de mobiliteitstransitie
Nieuw nationaal ruimtelijk beleid
Nederland staat aan de vooravond van een grote verbouwing. Er moet veel op een klein oppervlak. Dat vraagt om keuzes, slimme combinaties en innovaties. En om nationale regie op de ruimtelijke ordening. Op een goede verdeling van de ruimte, maar ook op de kwaliteit van de leefomgeving. Zodat we met trots een mooi en duurzaam Nederland kunnen overdragen aan de generaties na ons. De stappen die genomen worden in het programma NOVEX en het programma Mooi Nederland moeten leiden tot de aanscherping van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) tot nieuw nationaal ruimtelijk beleid. We zijn blij dat we hier aan bij mogen dragen.